Kulturę polską 1918-1939 cechuje ogromna różnorodność. Szacunek dla tradycji spotyka się z dążeniami awangardowymi. Rolę salonów literackich przejmują domy pisarzy. Salony artystyczne cechuje wielka żywiołowość i efemeryczność, literacka kawiarnia wydaje się instytucją bardziej trwałą. Już 29 listopada 1918 r. rozpoczęła działalność kawiarnia poetycka „Pod Pikadorem”. Dopiero potem przyszedł czas wielkich sukcesów poetów Lechonia, Wierzyńskiego, Tuwima, Słonimskiego, czas „Ziemiańskiej”. W latach trzydziestych przy „swoim” stoliku pracuje na pozycję w środowisku Witold Gombrowicz…
Piosenki międzywojenne robiły w tamtych latach zawrotną karierę. Tworzyli je profesjonaliści, jak kompozytor Henryk Wars i poeta Julian Tuwim, a Marian Hemar ułożył słowa do kilku tysięcy piosenek śpiewanych po dziś dzień.

Dopiero pięć lat później otwarto Teatr Narodowy. Pracowali tu m.in. Ludwik Solski, Aleksander Zelwerowicz, Wilam Horzyca. Osterwa tutaj wyreżyserował swój najgłośniejszy spektakl "Uciekła mi przepióreczka". Talentem menedżerskim zabłysnął Arnold Szyfman, któremu udało się przez całe dwudziestolecie poprowadzić dwie znaczące sceny stołeczne: Teatr Mały oraz Polski. Szyfman kusił widzów atrakcyjnymi dekoracjami i udziałem znanych aktorów, jak Irena Solska, Stanisława Wysocka, Irena Eichlerówna, Aleksander Zelwerowicz, Kazimierz Junosza-Stępowski. Od 1928 r. działał ambitny, choć mniej popularny niż planowano Teatr Ateneum, który zawdzięczał swój poziom i popularność głównie osobie Stefana Jaracza.

Teatry prowincjonalne nie osiągnęły podobnych sukcesów, choć pracowali w nich często najlepsi. W 1925 do Wilna przeniosła się na kilka lat Reduta Osterwy, który następnie wyjechał do Krakowa, ale jego Teatr imienia Słowackiego nie dorównał scenom warszawskim. Lepiej wiodło się scenie lwowskiej, której nowy impuls dał Schiller, a po nim Horzyca.

Legenda otacza kabaret literacki „Qui Pro Quo” (1919-1932), do którego teksty pisali Julian Tuwim, Marian Hemar, Feliks Konarski (Ref-ren), a występowali – Hanka Ordonówna, Zofia Terné, Eugeniusz Bodo, Andrzej Bogucki, Chór Dana, a także konferansjer Fryderyk Járosy. Bardziej rewiowy charakter miało „Morskie Oko”, gdzie występowali Zula Pogorzelska i Ludwik Sempoliński. Niezwykle popularne i żywotne okazały się produkcje autora tekstów Andrzeja Własta i kompozytora Jerzego Petersburskiego, twórców najpopularniejszej polskiej piosenki "Tango milonga".

Do historii przeszedł efemeryczny „Ali Baba”, gdzie Ludwik Sempoliński wykonywał piosenkę "Ten wąsik, ach ten wąsik", parodiując zarówno Chaplina, jak i Hitlera, co rozeźliło ogromnie Niemców. A był rok 1939… Bezprecedensowy okazał się sukces Wesołej lwowskiej fali, czyli radiowego kabaretu Szczepka i Tońka – Kazimierza Wajdy i Henryka Vogelfängera. To głównie dzięki nim rozpoznawany jest lwowski humor i sposób wymowy. W Wilnie literacki kabaret radiowy "Kukułka wileńska" prowadzili Konstanty Ildefons Gałczyński i Teodor Bujnicki.

FONOTEKA                       VIDEOTEKA                             GALERIA                           ARCHIWUM

©2009-2020 Krisand

        Oaza   |   Klub Literacki   |   O Salamandrze   |   Reklama   |   Indeks stron